લોહિત ગુજરાતી યુનિકોડ ફોન્ટ | Lohit Gujarati Unicode Font

આજે થોડુ મારા ફિલ્ડ, ગમતા વિષયની થોડી વાતો…

ઇન્ટરનેટની દુનિયામાં જો સૌ પ્રથમ જો કોઇ મુશ્કેલી હોય, તો તે ફોન્ટની હતી. જોકે મારે હવે ફોન્ટ શું છે એ કહેવાની જરૂર નથી લાગતી. કારણ કે અત્યારે તમે જ્યારે આ બ્લોગ વાંચી રહ્યા છુઓ, ત્યારે એટલું તો ચોક્કસ કહી શકુ કે ઇન્ટરનેટમાં તમે માહેર છો, ફોન્ટ વિષે જાણો છો…

ફોન્ટ ઇસ્યુ એટલા માટે હતો કે પહેલા નોન-યુનિકોડ ફોન્ટ્સ વપરાતા. જે વાપરવા બહુ સહેલા હતા. પરંતુ ઇન્ટરનેટનો વ્યાપ વધતાં આવા ફોન્ટ બિનજરૂરી સાબીત થયા. કારણ કે તે ફોન્ટ આમ જૂઓ તો બધાને રમાડતા હોય તેમ જ લાગે !! જેમ કે ફોન્ટ LMG Arun અહીં તમે ‘A’ લખો ત્યારે તમને ‘બ’ દેખાય. હું મારા શબ્દને બેવડાવું છું…’દેખાય’ નહીં કે ‘લખાય’… એ માત્ર દેખવા પુરતો જ ગુજરાતીનો ‘બ’ છે, વાસ્તવમાં તો ‘A’ જ છે. આથી જ્યારે તે પોતાનું સ્થાન બીજે ક્યાંય છોડે અથવા તો બીજે ક્યાંય લઇ જવામાં આવે ત્યારે પોતે પોતાના મુળ સ્વરૂપમાં જ આવી જશે…! મને ખ્યાલ છે જ્યારે મેં મારો શરૂઆતનો બ્લોગ લખ્યો ત્યારે આજ મેથડથી લખેલો. અને મારા PCમાં તો બરાબર જ દેખાય કારણ કે તે LMG ફોન્ટ મારા કમ્પ્યુટરમાં તો ઇન્ટોલ હતા જ. પરંતુ મારા એમ મિત્રએ મને કહ્યું કે કઇ ભાષામાં તે લખ્યું છે? ત્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે આતો મારા એકના જ કમ્પ્યુટરમાં બરાબર દેખાય છે. ત્યારે નક્કી કર્યું કે હવે આનો વિકલ્પ કઇ હોવો જ જોઇએ. અને ત્યારે હું પરિચયમાં આવ્યો યુનિકોડ શબ્દ થી. ત્યાર પછી તો મેં યુનિકોડમાં જ ટાઇપ કરતો અને બ્લોગિંગની શરૂઆત થઇ.

ત્યારબાદ યુનિકોડ ફોન્ટમાં પણ ગુજરાતી ભાષામાં ઘણા બધા ફોન્ટ્સ જોયા. ઘણાયે તો હજૂ સુધી ડીફોલ્ટ ફોન્ટ Shruti સિવાય બીજા કોઇ ફોન્ટ જોયા પણ નહીં હોય. બીજા ફોન્ટમાં સીધુ નામ આવે Arial Unicode MS. આ ફોન્ટ મને ગમ્યાં. પણ જ્યારે એનો ઉપયોગ કરવા લાગ્યો ત્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે તે તો ‘દ્વારકા’ શબ્દને ‘દ ્ વારકા’ જેમ બતાવે છે. આ તો ન પોસાય. પછી બીજા ફોન્ટની સર્ચમાં હતો. બીજા ઘણા બધા મળ્યા. લેઆઉટ્સ પણ સરસ. પણ મુશ્કેલી એક જ હતી. આ બધા ફોન્ટ્સ Open Type – Open Source નહોતા. બધા કોઇની માલિકીના હતા. મારે એક એવા ફોન્ટ્સની જરૂરીયાત હતી કે જે કોઇ પણ પ્રકારની કોઇરાઇટ વિના હોય અને ઓપન સોર્સ હોય. જેથી કરીને હું પણ તેમાં ભાગ લઇ શકું. આમ કરતાં કરતાં એક ફોન્ટ ધ્યાનમાં આવ્યા – “Lohit Gujarati”. હા, લોહિત ગુજરાતી. આ ફોન્ટ મુળ તો Fedore માં વપરાય છે. આમ છતાં Open Source હોવાના કારણે તે TTF, OTF, WebFont તરીકે ઉપલબ્ધની લીધે બહુ પ્રચલિત થઇ રહ્યા છે. મેં આ ફોન્ટનો યુઝ કરવાનું નક્કી કર્યું. શરૂઆત કચેરીના કાગળોથી કરી. નક્કી કર્યું કે હવેથી મારી શાખાના દરેક કાગળો માત્ર લોહિત ગુજરાતી ફોન્ટમાંથી જ લખાશે. અને થયું પણ ખરુ. ધીરે ધીરે આ ફોન્ટ બીજા બધાને પણ પસંદ આવવા લાગ્યા, અને હવે મારી કચેરીના દરેક કાગળ Lohit Guajratiમાં જ લખાય છે. પહેલાં તો મેં એવું નક્કી કરાવ્યું કે Font કરતાં Unicode મહત્વનું છે. કારણ કે જો આપણો ડેટા યુનિકોડમાં હશે તો, તે ભવિષ્યમાં બહુ જ ઉપયોગી થશે. આ ફોન્ટ વાપરતાં એક ખામી જણાયઇ. મેં જોયું કે Lohit Gujaratiમાં ‘ધ’ અને ‘ઘ’ બન્ને સરખા જ દેખાય છે. જો કે જે લોકો પહેલેથી LMG વિગેરે વાપરતાં એને કશો ફેર ન પડતો કેમકે એ લોકોને ધ-ઘ, પ-૫ (પાંચ), ર-૨ (બે) બધુ સરખુ જ લાગતું. પરંતુ મને એ ગમ્યું નહીં. અને એમ થયું હું ફોન્ટ વાપરુ છુ, તો અને ઓપન સોર્સ છે, પોતે કમે મોડીફાઇ ન કરી શકું. ઇન્ટરનેટ પર સર્ફીંગ કર્યું. અને FontForgeની મદદથી ધ, અને ઘ ને અલગ કર્યા. બન્નેનો લે-આઉટ બદલાવ્યો. અને ત્યારબાદ મારી કચેરીના બધા કમ્પ્યુટરમાં એ ફોન્ટ અપડેટ કરી દીધા. પણ આ તો મારા પુરતો જ સુધારો હતો. એમ થયું કે બીજા બધા Lohit Gujarati વાપરતાં હશે તેનુ શું? મેં Lohit Gujarati ફોન્ટના ડેવલપર પ્રવિણભાઇ સાતપુતેનો સંપર્ક કર્યો અને BugZillaમાં આ અંગેની Bug દાખલ કરી. થોડાક દિવસો પછી મને ઇ-મેઇલ આવ્યો, જેમાં પ્રવિણભાઇ કહ્યું કે આ બગ સોલ્વ કરવમાં આવી છે. ત્યારબાદ મેં ઘણી વખત બીજી કેટલીક બગ નોંધાવી અને સોલ્વ થઇ.

હવે મુદ્દાની વાત. આ બ્લોગ લખવાનું મુળ કારણ… Lohit Gujarati ફોન્ટ હું એક જ વાપરું છું તેવું નથી. Fedore systemમાં તો તે આવે જ છે. હવેના Android ફોનમાં પણ default ગુજરાતી ફોન્ટ તરીકે Lohit Gujarati પ્રી-ઇન્ટોલ્ડ આવે છે. અને મને વધારે ખુશ ત્યારે થઇ, જ્યારે મહેસૂલ વિભાગમાંથી કેટલાક પત્રો, પરિપત્રોમાં Lohit Gujarati ફોન્ટમાં આવ્યા. આ વાત મને બહુ ગમી. કારણ કે લોહિત ગુજરાતી ફોન્ટનો વ્યાપ ધીરે ધીરે વધી રહ્યો છે. આ કોઇ માર્કેટીંગ નથી. પરંતુ જ્યારે આ બાબત મેં ફોન્ટના ડેવલપર પ્રવિણભાઇને કહી ત્યારે તે બહું રાજી થયા. અને કેમ ન થાય, પોતે ડેવલપ કરેલા ફોન્ટ ગુજરાત સરકારની કચેરીઓ, મહત્વનું ખાતું – મહેસૂલ વિભાગમાં જ્યારે વપરાતાં હોય તે તેના માટે ગર્વની વાત છે. મને પણ, કારણ કે હું આ લોહિત ગુજરાતી ફોન્ટમાં મહત્વના ફેરફાર લાવ્યો છું.

Project Lohit Gujarati:

• https://fedorahosted.org/lohit/
• https://github.com/pravins/lohit/tree/master/gujarati/
• http://pravin-s.blogspot.in/

RoR @ Internet | ગામ નમૂના નં.૭ હવે ગમે ત્યાંથી

ઇ-ધરા વિશે આ પોસ્ટની પહેલાં પણ એક પોસ્ટ “ઇ-ધરા: એક સફળ પહેલ”  લખેલ. આજે ફરીથી ઇ-ધરા વિશે લખવા જઇ રહ્યો છું.

સરકારશ્રી દ્વારા ગામ નમૂના નં.૭ (VF7) એટલે જમીનનો આધાર હવે કમ્પ્યુટરની એક ક્લિકે જોઇ શકાશે. Web Link: http://anyror.gujarat.gov.in જોઇએ ઇતિહાસ:

શરૂઆત:

પહેલાં ખાતેદારે પોતાના જમીનના આધારો – ગામ નમૂના નં.૬, ૭, ૮-અ, ૧૨ના ઉતારા લેવા માટે જેતે મામલતદાર કચેરી ખાતે જવું પડતું. ત્યારબાદ તેનો ઉકેલ લાવવા સરકાર દ્વારા એક બહુ જ ઉપયોગી સેવા કે જેનાથી જમીનનું મહેસૂલી રેકર્ડ જેતે ગામે જ ખેડુતને મળી રહે, તેને માટે ઇ-ગ્રામ અંતર્ગત જાન્યૂઆરી ૨૦૦૬માં RoR@Village પ્રોજેક્ટની શરૂઆત કરવામાં આવી. RoR@Village અંતર્ગત જેતે ગામે જ ખાતેદાર પોતાની જમીનનારેકર્ડની ઓથોરાઇઝ્ડ નકલ પ્રાપ્ત કરી શકે. અહીં ગામ નમૂના નં.૬, ૭, ૮-અ, તથા ૧૨ ચારેય નમૂનાઓની નકલો મળી શકે છે. શરૂઆતમાં આ પ્રોજેક્ટ ૧૬૬ તાલુકાઓના ૨૨૭૯ ગામોમાં શરૂ કરાયો, ત્યારબાદ આજે લગભગ ગુજરાતના તમામા ગામોમાં કે જ્યાં ગ્રામપંચાયત છે, ત્યાંના ઇ-ગ્રામ કેન્દ્રો ખાતે સક્રીય છે. બીજી એક સફળતાની વાત કે RoR@Villageને ઉત્તમ સેવા પહોંચાડવાની શ્રેણીમાં Microsoft Award પણ મળેલ છે. આ પ્રોજેક્ટ દ્વારા ખાતેદારને પોતાના તાલુકામાં જવું પડતું નહીં, અને માત્ર ગામમાં આવેલ પોતાના ઇ-ગ્રામ કેન્દ્ર ખાતે જઇ, ગામ નમૂના નં.૬, ૭, ૮-અ, કે ૧૨ની નકલ મેળવી શકતો. આમ, છતાં ટેક્નોસેવી લોકોને આવું ગમે ખરૂ?

આજે:

હું ઘણા સમયથી વિચાર કરતો કે બીજા રાજ્યોમાં આપણી પહેલાં ગામ નમૂનાઓ ઓનલાઇન છે. હું ક્યારેક ફ્રી હોંઉ, ત્યારે બીજા રાજ્યોની મહેસૂલી/જમીન રેકર્ડની વેબસાઇટો સર્ફ કરતો. ત્યારે જાણવા મળતું કે ગુજરાત કરતાં પણ કેટલાક રાજ્યો આ બાબતમાં આગળ છે. ત્યારે મને થતું કે આપણે ત્યાં તો છેક ૨૦૦૫થી જમીનનું મહેસૂલી રેકર્ડ ઓનલાઇન છે, તો પછી હવે તેને ઇન્ટરનેટ પર પબ્લીક રેકર્ડ તરીકે કેમ મુકી ન શકાય? પરંતુ હું એવું વિચારીને મારા મનને મનાવી લેતો કે સેક્યુરીટી રિઝન હોઇ શકે કે પછી સર્વર પર ખોટો લોડ ન પડે એટલા માટે રેકર્ડ ઓનલાઇન નથી કર્યું. પરંતુ મારી એ મહત્વાકાંક્ષા પૂર્ણ થઇ ગઇ. શરૂઆતમાં સરકાર દ્વારા એક સમિતી રચવામાં આવી, જેમાં NIC, GIL, SMC, મહેસૂલ વિભાગ મળી વિચારણા કરવામાં આવી કે મહેસૂલી રેકર્ડને ઇન્ટરનેટ પર મુકવા શું કરવું જોઇએ. બધાના અભિપ્રાયો લીધા, અને નક્કી કરવામાં આવ્યુ કે ગુજરાતના કોઇપણ ખુણેથી કોઇ પણ ગામનું મહેસૂલી રેકર્ડ ઉપલબ્ધ થવું જોઇએ. આના માટે શરૂઆતમાં RoR@Villageમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો. હવેથી ઇ-ગ્રામ ખાતે કોઇ પણ જિલ્લાના કોઇ પણ તાલુકાના કોઇ પણ ગામનો ગામ નમૂના નં.૭ નિકળી શકે. ત્યારબાદ મામલતદાર કચેરી ખાતેથી અપાતા ગામ નમૂનાઓના સોફ્ટવેરમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો. અને છેલ્લે ગઇ કાલે RoR@Villageને પબ્લીક વેબસાઇટ તરીકે સ્થાન આપવામાં આવ્યુ. RoR@Village હવે RoR @ Internet થઇ રહ્યું છે. ફક્ત બ્રાઉઝરમાં http://anyror.gujarat.gov.in બ્રાઉઝ કરતાં તમારો જિલ્લો -> તાલુકો -> ગામ -> સર્વે નંબર સીલેક્ટ કરો અને ગામ નમૂના નં.૭નો પ્રીવ્યુ જૂઓ. આજે ફરી અપડેટ થયું છે, કેપ્ચા કૉડ પણ એનેબલ કરવામાં આવ્યો છે. જેથી સેક્યુરીટી વધારો થયો.

હજૂ ઘણા બધા ફેરફારો થતાં રહેશે. ટેક્નોલોજીનો જમાનો છે, બધુ ઓનલાઇન થઇ રહ્યું છે. મેં આની પહેલાં પણ મારો વિચાર રજૂ કરેલ કે આ રેકર્ડ ઓનલાઇન થવું જોઇએ, અરે મે તો SMS સુધીનો વિચાર કરી લીધો છે, બોસ. Just type your KHATA Number and get your Village Form details in your mobile…. થશે, થશે, શાંતિ રાખો… બધુ થશે. સારૂ ત્યારે, ચાલો ઓફિસે જવું છે, કારણ કે આપણે ત્યાં હજૂ e-Office સિસ્ટમ નથી ને!!!

ઇ-ધરા: એક સફળ પહેલ

બીજા અન્ય રાજ્યોની સરખામણીમાં ગુજરાત ઇ-ગવર્ન્સમાં ક્યાંય આગળ પડતુ છે એમ કહીએ તો એમાં કોઇપણ અતિશિયોક્તિ નથી. પરમદિવસે ઇ-ધરાની તાલીમ માટે DISRA, ગાંધીનગર ખાતે જવાનું થયું. આ તાલીમ દરમિયાન ઘણુ બધુ નવું શિખવાનું મળ્યું, અને NICનાં બે ઓફિસરોને સાંભળવાનો મોકો મળ્યો. આ બન્ને એટલે અમિતભાઇ શાહ તથા નિલેશભાઇ જેઠવા. નિલેશભાઇનું નામ તો સાંભળેલું પણ રૂબરૂ મુલાકાત પણ થઇ. મને પહેલેથી જ NICમાં રસ છે. જોબમાં જોડાયા પછી NIC  નો વિશેષ પરીચય થયો, અને રસ વધ્યો. તો આજે મારે ઇ-ધરા વિષે થોડું લખવું છે.  હું ઇ-ધરાને જેટલે અંશે સમજી શક્યો છું, તે કહેવા પ્રયત્ન કરૂ છુ.

મારા મત મુજબ ગુજરાતની ઘણી બધી સફળ પહેલોમાંની એક સૌથી સફળ પહેલ એટલે “ઇ-ધરા”. ઇ-ધરા પ્રોજેક્ટનો પાયો સને 1888-89 દરમિયાન નખાયો. ત્યારબાદ 1997થી આ પ્રોજેક્ટને National Informatics Center (NIC)નો સહયોગ પ્રાપ્ત થયો. NIC દ્વારા શરૂઆતમાં પાયલોટ તરીકે એક તાલુકામાં કામગીરી શરૂ કરવામાં આવી, અને તલાટી (પંચાયત મત્રી) દફતરે રખાતા રેકર્ડને કમ્પ્યુટરાઇઝ્ડ કરવાની શરૂઆત થઇ. ત્યારબાદ તમામ જીલ્લા કલેક્ટર કચેરીએ એજન્સી મારફત બધા ગામ નમુના નં. 7, 8-અ તથા 12 (ત્યારે બન્ને 7/12)ની ડેટા એન્ટ્રી કરવામાં આવી. અને આ પ્રોજક્ટને મુખ્યમંત્રીશ્રીનો આવકાર મળતા, 26 જાન્યુઆરી, 2004થી કમ્પ્યુટરાઇઝ્ડ રેકર્ડને અમલમાં મુકાયું. ત્યારબાદ 2004-05-06 માં અધિકારીઓ/કર્મચારીઓને ઇ-ધરાની તાલીમ આપાઇ. ત્યારબાદ તાલીમ કાર્યક્રમ બંધ થઇ ગયો, પરંતુ ફરીથી એક વખત નવા જુસ્સા સાથે બધાના પ્રયત્નોથી એપ્રિલ, 2012માં પંડીત દીનદયાળ મોજણી અને વહીવટી સંસ્થા (DISRA), ગાંધીનગર ખાતે તાલીમ કાર્યક્રમનો ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યો. ત્યારે ફરીથી બધા જીલ્લાઓના કર્મચારીઓને ઇ-ધરાની તાલીમ આપાઇ. અને હવે તો તાલીમ કાર્યક્રમો ચાલુ જ છે. જેનાથી કર્મચારીઓને વિશેષ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય.

હું તો ઇ-ધરા એપ્લીકેશ તથા તેના વિવિધ સોફ્ટવેરો જોઇ (ઉપયોગ કરીને) ઉંડા વિચોરોમાં પડી જાંઉ છું, કારણ કે આની પાછળ કેટલું બધુ કોડીંગ તથા લોજીક છે. આટલો બધો ડેટા એકી સાથે સાચવી રાખતું આપણું State Data Center (SDC) પણ કેટલું પાવરફુલ છે, જેની પર દરરોજ અસંખ્યા સાયબર એટેક થાય છે, જેને SDC/Central Serverની પાવરફુલ ફાયરવૉલને પાર રોકી દે છે. શરૂઆતના તબ્બકામાં ઇ-ધરાનો સંપૂર્ણ ડેટા જેતે લોકલ સર્વર પર રખાતો, જેને બદલે હવે માઇગ્રેશન કરી, સ્ટેટ ડેટા સર્વર તથા સેન્ટ્રલ સર્વર, ગાંધીનગર ખાતે ખસેડાયેલ છે. આ તમામ ડેટા ગુજરાતી ભાષામાં હોય, યુનિકોડમાં કન્વર્ટ કરી દેવાયેલ છે.

 

રેવન્યુ તલાટી @ ઇ-ધરા

હાલ ઇ-ધરામાં નવનિયુક્ત મહેસૂલી તલાટીઓને નિમણુંક આપાઇ છે. જેને ઇ-ધરાની તાલીમ પણ આપાઇ રહી છે. જુના એજન્સીના ઓપરેટરોની પ્રથા રદ્દ કરી, નવનિયુક્ત રેવન્યુ તલાટીઓને આ કામગીરી સોંપવામાં આવી છે. અત્યારે મોટાભાગના તાલુકાઓમાં ઇ-ધરાની કામગીરી રેવન્યુ તલાટીઓ સંભાળી રહ્યા છે. અને બહુ જ સફળતા પુર્વક કામગીરી થઇ રહી છે. આ ઉપરાતં સબ ઇ-ધરાનો પાયલોટ પણ કદાચ શરૂ છે, જે પણ કંઇક નવી સફળતા લઇને આવશે. સરકારે પણ જોયું છે, અનુભવ્યું છે, અને સારો એવો પ્રતિભાવ પણ મળ્યો છે. સરકારને મહેસૂલી (રેવન્યુ) તલાટી પાસેથી ઘણી બધી આશા છે. અને એ સાકાર થશે જ. કેટલાક તાલુકામાં રેવન્યુ તલાટીઓને 135 ડીની નોટીસની કામગીરી આપવામાં આવેલ છે, તો કેટલાક તાલુકામાં અન્ય કામગીરી સોંપવામાં આવેલ છે. ભલે અત્યારે થોડું ગુચવાયેલ જણાતું હોય, પરંતુ ભવિષ્ય ઉજળું હોઇ શકે…

 

ભવિષ્ય @ ઇ-જમીન

હવે એ સમય દુર નથી, કે આપણે ઘરભેઠા કોઇ પણ કચેરીને લગત અરજી કરી શકીશું, અને એનો તાત્કીક પ્રત્યુત્તર મળી રહે. ઇ-ધરાને સબ રજીસ્ટરની કચેરી સાથે લીન્કઅપ આપી દેવાયી છે, જેથી અરજદારને ઇ-ધરા ખાતે આવવું પડુતં નથી, અને ત્યાંથી તેના ફોટો-ફિંગર પ્રિન્ટ વેરીફાઇ થઇ જાય. અરજદાર પોતે પોતાની અરજીની સ્થિતી ઓનલાઇન ઇન્ટરનેટ પરથી જાણી શકશે. હું તો ત્યાં સુધી વિચારૂ છું કે એ સમય  પણ દુર નથી કે અરજદાર પોતે એક SMS કરે, અને એક જ મિનિટમાં અરજદારના મોબાઇલમાં ગામ નમુના નં.7, 8-અ, અથવા 12 કે 6ની અદ્યતન માહિતી મળી રહે. અને એ કાંઇ અઘરૂ પણ નથી, NIC આના માટે સંપૂર્ણ પણે સક્ષમ છે. SMS સર્વિસીસ તો શરૂ કરી જ દીધી જ છે, અરજદાર જેવી અરજી આપે, કે તુરત જ તેને મોબાઇલમાં SMS મળે છે: AAPANI ARJI SWIKARAI GAI CHHE… અને જ્યારે તેની નોંધ પ્રમાણિત થાય, અને S-Form બની ગયા બાદ, જ્યારે અસર અપાય ત્યારે ફરીથી એક SMS મળે છે.

અરજદાર કોઇપણ કચેરીની અરજી માત્ર તેના ATVT  કેન્દ્ર ખાતે આપી દે. ઇ-ધરા પ્રોજેક્ટને આજ સુધી ઘણા બધા એવોર્ડ્સ પણ મળી ચુક્યા છે. થોડા સયમ પહેલાં દિલ્હી ખાતે મળેલી એક કોન્ફરન્સમાં જણાવવામાં આવ્યું કે ગુજરાત લેન્ડ રેકર્ડ કમ્પ્યુટરાઇઝેશન તથા રીસર્વેની કામગીરીમાં બીજા અન્ય રાજ્યો કરતાં ઘણુ બધુ આગળ પડતું છે. આજે ભારતના બીજા સમૃદ્ધ રાજ્યો જેવા કે કર્ણાટક, હરિયાણા જેવા રાજ્યો આપણી LRC સીસ્ટમનું પરીક્ષણ કરવામાં માટે આવે છે.  અને હજુ તો ઘણુ બધુ કમ્પ્યુરાઇઝેશન થવાનું છે, ઘણી બધી સફળતા હાંસલ કરવાની બાકી છે…